Mevcut bir betonun karakteristik basınç dayanımının tespiti, en gerçekçi olarak, betondan karot numunesi alınıp bu numunenin serbest basınç deneyine tabi tutulmasıyla yapılabilmektedir. Ancak karot numunesi alımı mevcut yapıyı tahrip ettiğinden (özellikle bina türü yapılar için) en son tercih edilmesi gereken ve mutlaka bir inşaat mühendisi gözetiminde yapılması gereken bir yöntemdir.
Karot alımı, tahribatlı bir yöntemdir ve her koşulda yapıya zarar verir. Karot numunesi, elemana ve yapıya önemli hasar vermeden ve yapıyı riske atmadan mühendislik kaidelerine uygun bir şekilde alınmalıdır. Yapının ve yapı gücünü etkilemeyecek yerler seçilmelidir. Numune alımıyla ilgili olarak şu hususlara dikkat edilmelidir:
Numune alımıyla oluşan boşlukların, yapı elemanında önemli gerilme yığılmalarına yol açtığı unutulmamalıdır.
Kullanılacak karot bıçağı çapı;
- Numune alınacak betonun en büyük dane çapının üç katına eşit veya büyük olmalıdır.
- Alınan numunedeki maksimum dane çapının iki katına eşit veya büyük olmalıdır.
• Ø50mm karot bıçağı, en iri agrega çapından ve beton mukavemetinden eminsek kullanılmalıdır.
• Numune boyunu tayin ederken, karotun başlık yapılırken tıraşlanacağı göz önüne alınmalıdır. Standart basınç deneyine tabi tutulacak tıraşlanmış ve başlık yapılmış numunenin L/d oranı 1.0 ile 2.1 arasında
olmalıdır.
• Numune boyu mümkün olduğunca çapın iki katı kadar olmalıdır. Numune boyu çaptan küçük olmamalıdır.
• Donatı kesilmemelidir. Bu hususta azami dikkat sarf edilmelidir.
• 28 günden genç betonlardan numune alınmamalıdır.
• Dübel tutmayan veya tutmakta zorlanan betonlardan numune alınmamalı betonun bu durumu özenle not edilmelidir.
• Alınan numune yerinde incelenerek cinsi, yapısı, donatı içerip içermediği ve hasar durumu özenle kaydedilmelidir.
• Açılan delik, en kısa sürede düşük çökme değerli ve yüksek dozlu harçla veya özel rötresiz harçla kapatılmalıdır.
Alınan numune, deneye tabi tutuluncaya kadar örselenmeden muhafaza edilmelidir.
Numune mevcut nem oranını koruyacak şekilde saklanmalıdır. (Doymuş kireç çözeltisinde, talaş içinde,
vb.)
• Numune en kısa sürede deneye tabi tutulmalıdır. Bu süre en az 24 saat olmalıdır.
• Numune, kesitine dik doğrultuda donatı içeriyorsa basınç deneyi için kullanılmaz.
• Numune, kesitine paralel doğrultuda donatı içeriyorsa basınç deneyi için kullanılıp kullanılmayacağı mühendisin tecrübesine kalmıştır. İçinde donatı bulunan numuneler, donatı bulunmayana göre daha düşük dayanım verirler. Bu durum hesaplarda göz önünde bulundurulmalıdır.
Su, betonu kesme anında ortaya çıkan parçaları çabuk temizleyecek tazyikte ayarlanmalıdır. Su şiddeti az olduğunda bıçak betona sıkışıp makinenin
motorunun yanmasına sebep olabilir.
• Numune alınacak mekandaki mevcut tesisata (elektrik, telefon, su,vb.) dikkat edilmelidir.
